İBADAT

Zekât Kimlere Verilir

 

Zekât verilecek kimselerle ilgili olarak Kur’an-ı Kerîm’de şöyle buyurulmaktadır:

                                   اِنََّا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَٓاءِ وَالْمَسَاك ي۪نِ
                                 وَالْعَامِل ي۪نَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَ لَّ۬فَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِ
                                 الرِّقَابِ وَالْغَارِم ي۪نَ وَف ى۪ سَب ي۪لِ اللّٰهِ
                                   وَابْنِ السَّب ي۪لِ فَر ي۪ضَةً مِنَ اللّٰهِ وَاللّٰهُ
                                              عَل ي۪مٌ حَك ي۪مٌ

 

“Sadakalar (zekâtlar), Allah’tan bir farz olarak ancak fakirlere, miskinlere, zekât toplayan memurlara, müellefe-i kulûb’a (gönülleri İslam’a ısındırılacak olanlara), kölelere, borçlulara, Allah yolundakilere, (yolda kalmış) yolculara mahsustur. Allah en iyi bilendir ve hikmet sahibidir.”

Bu ayete göre, kendilerine zekât verilecek kimseler şunlardır:

 

                                                                   • Fakirler: Dinen zengin sayılacak,                                                                       yani kendilerinin zekât vermeleri                                                                        farz olacak kadar nisap miktarı                                                                            mala veya paraya sahip bulunma-                                                                      yan, gelirleri ihtiyaçlarını karşıla-                                                                        mayan kimselerdir.

 

                                                                   • Miskinler: Hiçbir geliri veya                                                                            malı olmayıp yiyeceği ve giyeceği
                                                                  şeyler için dilenmeye bile muhtaç                                                                        durumda olan kimselerdir. Tedavi giderini karşılayamayan sakat ve hastalar, bakıma muhtaç yaşlılar, sığınmacılar, gelirleri olmayan mahpuslar bu grup içinde kabul edilmiştir.

 

• Zekât memurları: İslam devletinde zekât toplamakla görevli memurların maaşları zekât hesabından ödenir.

 

• Kalpleri İslam’a Isındırılacak Olanlar (Müellefe-i kulüb): Yeni Müslüman olmuş ve başkalarının da Müslüman olmasına etki edecek, sözü dinlenen kimselerdir. Bu kişilere zekât verilmesinin amacı, imanı zayıf olanların imanını kuvvetlendirmek, bir kısmının da kötülüğüne engel olmaktır. Peygamberimiz, Mekke’nin fethinde böyle kimselere zekâttan pay vermiştir.

 

• Köleler (Esirler): Hürriyete kavuşturmak amacıyla kölelere zekât verilmiştir.

 

• Borçlular: Bunlar batık borçlulardır. Borcu mal varlığından fazla olup bu borcu kazancıyla ödeyemeyen kişilerdir.

 

• Allah yolunda olanlar: Bunlar Allah yolunda savaşan mücahitlerdir. Hacca gitmek için yola çıkıp da bu esnada muhtaç duruma düşenler, Allah için ilim tahsil eden fakir talebeler ve İslam dâvetçileride bu gruba girerler.

 

• Yolcular (Yolda kalanlar): Yolculuğu esnasında parası tükenen, bu nedenle yolda kalmış olan ve memleketine ulaşamayan kimselerdir. Bunlar, memleketlerinde zengin dahi olsalar, yolculukları sırasında muhtaç duruma düştüklerinden, bu yolculuklarını tamamlayıp memleketlerine dönmeleri için onlara zekât verilebilir. Zekât, öncelikle malın bulunduğu yerde yaşayan fakir akraba, komşu ve meslektaşlara verilmelidir. Ancak o bölgenin dışında fakir akraba veya daha muhtaç kimseler varsa onlara da gönderilebilir. Zekâtın tamamı bir kişiye verilebileceği gibi, birkaç kişiye
de paylaştırılabilir.